هر ساله دانش‌آموزان زیادی برای شرکت در کنکور سراسری داوطلب می‌شوند و برای کسب رتبه خوب و قبولی در رشته‌های تاپ رقابت می‌کنند. در این بین، اکثر دانش‌آموزان تلاش کافی و مطالعه مناسبی دارند اما تعداد محدودی از آنها نتیجه دلخواه را کسب می‌کنند. دلیل اصلی این اتفاق را می‌توان در عواملی غیر از مطالعه و درس خواندن جستجو کرد. یکی از مهم‌ترین این آفت‌ها، استرس است! اضطراب و استرس یکی از عناصری است که دانش‌آموزان کنکوری طی یک سال با خود حمل می‌کنند و در نهایت می‌تواند مانع قبولی آنها شود.
این مقاله، پنجاهمین مطلب از سری مطالب ماز درباره «مطالعه» است.
- شروع از اولین مقاله: با رعایت این ۳ اصل، مطالعه ات را باکیفیت کن.
- مقاله بعدی: نقش مشاوره تحصیلی در موفقیت داوطلبان کنکور ۱۴۰۵
موضوع کنترل استرس نیاز به تحلیل‌هایی بیشتر از چند نکته ساده دارد و به همین جهت، تصمیم گرفتیم در این مقاله تمام نکات مرتبط و ترفندهای کنترل استرس کنکور را توضیح بدهیم.
با ما همراه باشید.
استرس مفید است یا مضر؟
برخلاف انتظار، استرس همیشه هم بد نیست. در واقع، میزان کمی از استرس می‌تواند به نفع ما باشد! یک سطح پایه از استرس به ما کمک می‌کند تنبلی نکنیم و متمرکزتر به سمت اهداف‌مان حرکت کنیم.
برای مثال، قبل از امتحانات نهایی یا کنکور، اگر کمی استرس داشته باشیم، به گذر زمان دقت بیشتری می‌کنیم و فرصت‌ها را از دست نمی‌دهیم. اما روی دیگر ماجرا خطرناک است! وقتی استرس بیش از حد می‌شود و ذهن را سردرگم می‌کند. تفاوت این استرس، در مدت زمان و شدت آن است که حتی می‌تواند باعث بی‌خوابی، کاهش اعتمادبه‌نفس، فراموشی یا حتی مشکلات جسمی شود.
کلید موفقیت، شناخت تفاوت این دو نوع استرس است. بنابراین در استرس مفید خودتان را سرزنش نکنید و از وجود استرس نترسید، در ادامه مطلب یاد می‌گیرید چطور استرس مزمن را کنترل کنید.
اشتراک الماس اولین و آخرین خرید کنکورت است!
عوامل ایجادکننده استرس در سال کنکور
سال کنکور برای خیلی از دانش‌آموزان، یکی از پرچالش‌ترین دوره‌های زندگی است. فشارهای همه‌جانبه‌ای که یک دانش‌آموز ۱۸ ساله باید تحمل کند؛ گاها از توان فرد خارج است و باعث می‌شود کل مسیر را رها کند. شناخت همین عوامل کمک می‌کند اگر با آنها روبرو شوید بهتر مدیریت‌شان کنید.
۱- انتظارات عجیب
اولین عامل استرس، انتظارات بالاست؛ چه از طرف خانواده، چه از طرف خودتان. زمانی که فاصله وضعیت الان را با انتظارات آینده مقایسه می‌کنید، ترس و نگرانی درباره نرسیدن به هدف و عواقب آن، ذهن شما را آشفته می‌کند.
۲- مقایسه کردن
عامل دوم، مقایسه با دیگران است؛ وقتی درصدها و تراز آزمون را با بقیه مقایسه می‌کنید، ممکن است احساس ضعف یا عقب‌ماندگی کنید. فکر می‌کنید دیگر فرصتی نمانده و همه از شما بهتر هستند و اعتماد به نفسی برای‌تان نمی‌ماند!
لطفا به صفحه نفرات برتر آزمون ماز مراجعه کنید و این بار نگاه متفاوتی به این عزیزان داشته باشید! شما نیز توانایی و امکانات مشابه‌ای با این افراد دارید. قدم اول این است که میانگین درصدهای خود را در ابزار تخمین رتبه ماز وارد کرده و هر آنچه بود را به عنوان قدم صفر قبول کرده و برای پیشرفت برنامه‌ریزی کنید.
۳- حجم زیاد مطالب و ترس از آزمون
حجم زیاد مطالب و عدم امکان مرور مناسب نیز استرس‌زاست؛ در این رابطه می‌توانید مقاله بهترین روش و تکنیک‌های مرور دروس را مطالعه کنید.
از طرف دیگر شرکت در آزمون‌های آزمایشی هم یکی از دلایل استرس است. اغلب بچه‌‌ها به‌دلیل ناامیدی از نتیجه و یا نرسیدن به آزمون، از شرکت در آزمون‌ها فراری می‌شوند. با مطالعه دو مقاله ترس شرکت در آزمون‌های آزمایشی + راهکارها و چرا از آزمون دادن می‌ترسیم، می‌توانید به نکات جالبی برسید.
ابزارهای کنترل استرس
استرس با مطالعه یک متن ساده میسر نمی‌شود و صرفا دانستن این نکات کاری از پیش نمی‌برد. باید ابزارهایی داشته باشید که واقعاً کمک‌کننده باشند. یکی از مهم‌ترین آنها، برنامه‌ریزی صحیح است.
همان‌طور که گفتیم، حجم زیاد مطالب و سردرگمی در مطالعه یکی از عوامل استرس‌زا است و می‌توان با یک برنامه مناسب آن را رفع کرد. برنامه راهبردی آزمون‌های ماز منبعی برای کمک به نوشتن برنامه هفتگی شما می‌باشد.
ابزار دوم، منابع کمک آموزشی معتبر و مناسب است. طبیعتا اگر تحت نظر یک استاد با تجربه باشید و از جزوات و تست‌های برگزیده و حرفه‌ای استفاده کنید؛ آرامش خاطر و حس اعتمادبه‌نفس بیشتری خواهید داشت.
یکی از بهترین منابع موجود برای کنکور ۱۴۰۵ و کنکورهای بعدی، پکیج الماس ماز است که تمام خدمات ماز را با تخفیف استثنایی در اختیار شما می‌گذارد. در این بسته تخفیفی، تمام کلاس‌های سالیانه و آزمون‌های ماز و دیگر خدمات آن در دسترس شما خواهد بود و به منبع دیگری نیاز ندارید.
بهترین روش‌های کنترل استرس و اضطراب کنکور
این راهکارها را به دو دسته رفتاری و ذهنیتی تقسیم‌بندی می‌کنیم. در ادامه به صورت مجزا به هر یک می‌پردازیم، راهکارهای رفتاری کنترل استرس عبارتند از:
برنامه‌ریزی روزانه و عمل‌گرایی
اگر بدانید در هر ساعت از روز باید چه کاری انجام دهید و آن کار بهترین کار ممکن است، اعتماد به نفس بهتری خواهید داشت و از نتیجه کارتان مطمئن می‌شوید.
ورزش و بهداشت خواب
ذهن آزاد و سالم در پس داشتن جسمی سالم است. خواب مناسب و شادابی ناشی از ورزش مانعی برای استرس خواهد بود. همچنین در مقاله تاثیر تغذیه و خواب و در کنکور نکات تکمیلی را مطالعه کنید.
مدیتیشن
یکی از روش‌های کارآمد که کمتر کسی به آن عمل می‌کند. مدیتیشن توجه و تمرکز شما را از عوامل استرس‌زا برداشته و روی خودتان متمرکز می‌کند. به تنفس‌تان دقت کنید! به انگشت کوچک پای سمت راست‌تان توجه کنید! متوجه خواهید شد که ذهن‌‌تان آرام‌تر از قبل خواهد بود.
حمایت عاطفی خانواده
طبیعتا خانواده و افراد حامی شما، قوت قلب و منبع آرامشی برای شما هستند. با صحبت با آنها و بیان نگرانی‌هایتان، از آنها کمک بگیرید.
همچنین در قسمت راهکارهای ذهنیتی می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
نگاه منطقی به خود
بسیاری از ترس‌ها و استرس‌های ما غیرواقعی و بچگانه هستند! هرگاه دچار استرس شدید، از بیرون به خود و آن موقعیت نگاه کنید. آیا واقعا نیاز است آنقدر نگران باشید؟
توکل و ایمان به خداوند
حس خوب وجود پناهگاهی برای هر مشکلی، می‌تواند ذهن ما را آرام کند. یاد و ذکر خدا و اطمینان به تقدیری که خداوند برای هر یک از ما مقدر کرده است؛ آرامش خاطر را به ذهن برمی‌گرداند.
کتاب‌های مفید برای کنترل استرس
با توجه به اهمیت موضوع استرس و درگیری بسیاری از مردم با آن، کتاب‌های آموزشی و روان‌شناسی زیادی درباره کنترل و مدیریت استرس تالیف شده است که در ادامه، مفیدترین و کاربردی‌ترین آنها را به شما معرفی می‌کنیم:
- کتاب “استرس ممنوع!” به قلم آلن آلکین و ترجمه استاد فرشاد هادیان‌فرد در اختیار شماست. در این کتاب روش‌های علمی و اثبات شده در برترین دانشگاه‌های جهان را مطالعه می‌کنید و از جدیدترین متدهای کنترل استرس مطلع می‌شوید. هم‌اکنون این کتاب در مازمارکت با تخفیف ویژه در دسترس شماست.
- کتاب “چرا گورخرها زخم معده نمی‌گیرند” یک مفهوم مهم را در غالب مثالی جذاب ارائه می‌دهد و می‌گوید دلیل اینکه برخی افراد از موضوعات استرس‌زا، آسیبی نمی‌بینند به ذهنیت آنها و نحوه نگرش‌شان به موضوع برمی‌گردد.
این دو کتاب از برترین تالیفات اساتید جهان در زمینه استرس است. مطالعه آنها به شدت توصیه می‌شود و می‌توانید با مراجعه به مازمارکت یا اپلیکیشن دیجی‌ماز، به این کتاب‌ها دسترسی داشته باشید.
نتیجه‌گیری
یادتان نرود استرس همیشه بد نیست و باید بتوانید استرس مفید را از مضر تشخیص دهید.
شناخت عوامل استرس‌زا باعث رویارویی بهتر شما با آنها می‌شود و می‌توانید برنامه‌ریزی بهتری برای مدیریت آنها داشته باشید.
از منابع آموزشی معتبر، تجربه اساتید برجسته کنکور و کمک مشاوران استفاده کنید تا خیال‌تان از مسیر کنکور راحت باشد.
به ورزش، خواب خوب و مدیتیشن اهمیت بدهید؛ این عوامل تاثیر زیادی در کنترل استرس دارند.
اگر زمان کافی در اختیار دارید و مشتاق مطالعه بیشتر در زمینه مدیریت استرس هستید؛ حتما به کتاب‌های معرفی شده مراجعه کنید.
