یکی از مشکلاتی که بسیاری از دانش‌آموزان با آن روبرو هستند؛ عدم تکمیل بودجه‌بندی آزمون‌ها و پیشروی کند در دروس مختلف است. از این رو به مشاور مراجعه می‌کنند و بعد از کمی پرس‌و‌جو به این نتیجه می‌رسند که دانش‌اموز درگیر وسواس مطالعاتی است. مشکلی که باعث می‌شود علی‌رغم تلاش و تایم مطالعاتی بالا، نتوانید نتیجه مطلوبی کسب کنید. در این مطلب با شما همراه هستیم تا بهترین راهکارهای رفع این مشکل را به شما معرفی کنیم.
فهرست مطالب
این مقاله، چهارمین مطلب از سری مطالب ماز درباره «مطالعه» است.
- شروع از اولین مقاله: با رعایت این ۳ اصل، مطالعه ات را باکیفیت کن.
- مقاله بعدی: ۹ راهکار افزایش سرعت مطالعه
چگونه متوجه شویم وسواس مطالعاتی داریم؟
اگر چند صفحه مطالعه می‌کنید و حس می‌کنید از مطالب خوانده شده چیزی را به خاطر نمی‌آورید و دوباره برمی‌گردید و آن مبحث را مطالعه می‌کنید.
- اگر بعد از مطالعه یک مبحث و تست زنی، غلط های زیادی دارید و دوباره برمی‌گردید و کل فصل را دوباره از ابتدا مطالعه می‌کنید.
- اگر برای مطالعه مباحث در طول یک روز وقت کم می‌آورید.
- اگر حین مطالعه یک منبع مدام به خودتان می‌گویید: نکند فلان کتاب نکات بهتری داشته باشد.
- اگر زمان مطالعه حتماً باید میز مطالعه شما مرتب و ترتمیز باشد (و اگر نباشد نمی‌توانید درس بخوانید) یا نیاز دارید چند خودکار و ماژیک داشته باشید.
- اگر خلاصه‌نویسی می‌کنید و از مطالب کتاب بیشتر می‌شود.
شما دچار وسواس مطالعاتی هستید!
نیازی نیست در همه دروس این موارد را داشته باشید، بلکه در یک درس هم ملاک همین است. نیازی نیست همه موارد بالا را داشته باشید بلکه تنها یکی از آنها هم نشان دهنده وسواس است.
وسواس در مطالعه انواع مختلفی دارد که ناشی از عدم اعتماد بنفس، خودباوری واسترس است.
وسواس مطالعاتی نه تنها باعث پیشرفت شما نمی‌شود بلکه شما را در یک منجلاب کمال‌گرایی گرفتار می‌کند و نمی‌گذارد از وقتتان بهترین بهره را ببرید. اما خبر خوب این است که این مشکل قابل حل است و نباید نگران باشید.
چرا وسواس مطالعاتی دارم؟
- روش مطالعه شما ایراد دارد.
- توقع دارید با مطالعه درس‌نامه و تدریس، بتوانید تمام تست‌های آن مبحث را درست حل کنید.
- تمرکز کافی حین مطالعه ندارید و به همان نسبت مطالب را به‌خوبی فرا نمی‌گیرید.
- منابع مطالعاتی شما، پرحجم و مطالعه آنها زمان‌بر است.
دقت داشته باشید که وسواس مطالعاتی یک عادت است که به‌مرور ایجاد شده است و به همین دلیل اصلاح این مشکل نیاز به زمان و اراده شما دارد.
باید آگاهانه متوجه باشید که آن حس بدی که در پس فراموشی مطالب با یک دور مطالعه دارید را نادیده بگیرید و روش صحیح که استفاده از تست به جهت کسب تسلط است را در پیش بگیرید.
آشنایی بیشتر با آزمون‌های ماز
وسواس مطالعاتی چه آسیب‌هایی به من می‌زند؟
- استرس و اضطراب بیش از حد که در نهایت منجر به فراموشی سریعتر مطالب می‌شود.
- عدم تمرکز کافی حین مطالعه، که درنهایت باعث می‌شود در زمان مطالعه بیشترین بهره را نبریم.
- افت تحصیلی و درنهایت عدم پیشرفت را سبب می‌شود.
- موجب افسردگی و نگرانی بابت ساعت مطالعه و عدم پیشروی برنامه می‌شود.
- به برنامه‌ریزی درسی خود نمی‌رسید.
آسیب‌های وسواس مطالعاتی
اعتماد به‌نفس و خودباوری از کلیدی‌ترین عناصر یک رتبه برتر است و فردی که با وسواس مطالعاتی درگیر باشد به‌دلیل پیشروی کند و از طرفی نرسیدن به باقی رقبای خود، احساس ناکافی بودن می‌کند و کم‌کم از فضای رقابت با دوستان خود خارج شده و دچار افت تحصیلی می‌شود.
این افراد دچار ترس از فراموشی مطالب هستند و به همین دلیل با تمرکز کمتری مطالعه می‌کنند. در نتیجه به مطالب تسلط کمتری دارند و در آزمون‌ها علی‌رغم تلاش زیاد، با کاهش تراز روبرو می‌شود.
غافل از اینکه با افزایش کیفیت مطالعه خود و دوری از وسواس در مطالعه می‌تواند پیشرفت چشم‌گیری در نتایج خود داشته باشد.
اگر می‌خواهید برای همیشه این مشکل را حل کنید؛ حتما ادامه مقاله را مطالعه کنید.
چگونه از اشتراک الماس ماز بهترین استفاده ممکن را داشته باشیم؟
۹ راهکار طلایی برای رفع وسواس مطالعاتی
در ادامه به توضیح مواردی می‌پردازیم که باعث بهبود در روند مطالعاتی شما می‌شود.
۱. بلافاصله بعد از مطالعه درس‌نامه چند تست آموزشی بزنید.
بعد از اتمام یک مبحث کوچک از دروس مختلف، تعدادی تست بزنید تا با دید طراح آشنا شوید. حتی متوجه این قضیه می‌شوید که مطالعه درستی داشته‌اید یا خیر. آیا به مباحث مهم دقت کرده اید؟!
تست‌زدن باعث افزایش تسلط شما بر مباحث درسی می‌شود. تسلط بالا با افزایش تست‌زنی رخ می‌دهد نه مطالعه چند بار مطالب؛ پس به شما توصیه می‌کنیم تعداد تست‌های خودتان را افزایش دهید. در ادامه تست‌هایی که غلط می‌زنید را علامت بزنید تا با زدن دوباره آنها نکات مهم مجدد برای شما مرور شود.
۲. برنامه‌ریزی حجمی-زمانی داشته باشید.
برنامه حجمی-زمانی یعنی مشخص کنید چه حجمی از مطالب را در مدت زمان مشخص می‌خواهید مطالعه کرده و به اتمام برسانید.
تصور کنید در کلاس درس هستید و استاد می‌گوید: بچه‌ها ۲۰ دقیقه فرصت دارید این فصل را مطالعه کنید تا از شما بپرسد! در این حالت قطعا هم با تمرکز بهتری مطالعه می‌کنید و هم از هدر رفتن وقت جلوگیری می‌کنید.
۳. انتخاب منابع متناسب با سطح خود
اگر منبعی که انتخاب کرده‌اید، تست‌های سطح بالاتری از سطح دانش شما را داشته باشد، نمی‌توانید آن تست‌ها را حل کنید و این حس به شما القا می‌شود که درس را یاد نگرفته‌اید.
درنظر بگیرید که با تسلط بالا و به مرور می‌توانید منبع تستی خودتان را ارتقا بدهید و تست‌هایی با سطح بالاتر را انتخاب کنید. اساتید ماز در کلاس‌های آنلاین خود به‌نحوی آموزش می‌دهند تا دانش‌آموزان در همان مرحله آموزش به سطح مطلوبی از یادگیری برسند و در تست‌ها احساس بلد نبودن نداشته باشند.
۴. اگر در حل تست‌ها موفق عمل نمی‌کنید راهکار چیست؟
وقتی شما هنوز به تسلط کافی نرسیده‌اید، غلط زدن تست‌ها یک امر طبیعی است. اما راهکار آن چیست؟
بعد از یادگرفتن راه‌حل صحیح تست به درس‌نامه یا کتاب درسی مراجعه می‌کنید و فقط همان قسمتی که اشتباه حل کردید را مطالعه می‌کنید که این کار حداکثر ۲ الی ۳ دقیقه وقت از شما می‌گیرد. توجه کنید که مطالعه کل فصل باعث می‌شود شما وقت زیادی روی آن مبحث بگذارید و درگیر وسواس شوید.
5. به عقب نگاه نکنید.
حین مطالعه تمرکز خود را روی مطالب پیش‌رو بگذارید و درگیر آن نشوید که آیا مطالب قبلی را یاد گرفته‌ام یا نه!
هرزمان که این تفکر به سراغ شما آمد سریع به خودتان بگویید بعداً این مبحث را مرور می‌کنم و تست می‌زنم. اگر فراموش کرده باشم مرور می‌شود. نگذارید تمرکزتان حین مطالعه از بین برود.
بنابراین توجه به این موضوع که در آینده فرصت مرور کافی و کسب تسلط خواهید داشت شما را آرام خواهد کرد. نوع یادگیری که بعد از اشتباه پاسخ دادن به یک تست اتفاق می‌افتد؛ بسیار با دوام‌تر از یادگیری با مطالعه درس‌نامه و کتاب است.
۶. مرورهای خود را افزایش بدهید.
یکی از اصلی‌ترین ترس‌های افراد کمال‌گرا و دارای وسواس مطالعاتی، فراموشی مطالب است. بنابراین با نزدیک کردن بازه زمانی مرورهای خود به یکدیگر و حل مداوم تست از مبحثی که قبلا آن را مطالعه کرده‌اید؛ به این حس کاذب فراموشی غلبه کنید.
۷. دچار تعدد منابع نشوید.
با وجود انتشارات مختلف تالیف کتاب کمک درسی و کلاس‌های آنلاین، دانش‌آموز با تعداد زیادی انتخاب روبرو است. بسیار مهم است که برای منابع مناسب به اندازه کافی تحقیق بکنید و نهایتا دو کتاب با سطح آموزشی و سنجشی انتخاب کنید. اگر کلاس آنلاینی شرکت می‌کنید؛ دیگر تمام مسیر را با همان استاد طی کرده و این فکر که نکند آن استاد دیگر بهتر باشد را کنار بگذارید.
انتخاب منابع محدود و مناسب از قدم‌های مهم برای رتبه‌برتر شدن است.
۸. تکنیک‌های تندخوانی
شما همواره یک متن را کلمه به کلمه مطالعه کرده‌اید و نگران بوده‌اید که نکته‌ای را از دست ندهید. از این به بعد باید جملات را به چند عبارت تقسیم کرده و به‌صورت کنار هم بخوانید.
نکته دیگر این است که از یک مداد یا انگشت برای خط بردن مطالعه خود استفاده کنید، چشمان و ذهن شما عادت کرده است به عقب برگردد؛ با خط بردن از جمله‌ها و رعایت سرعت مناسب، مانع این عادت بد خواهید شد.
بعضی دانش‌آموزان عادت دارند وقتی مطلبی را می‌خوانند، با صدای بلند تکرار می‌کنند و همین موضوع باعث کندخوانی و اتلاف انرژی آنها می‌شود. در مطالعه‌های بعدی فقط با چشم متن را بخوانید و برای این که جملات را تکرار نکنید یک مداد بین لب‌های خود بگذارید و نگه دارید. همچنین کندخوانی باعث می‌شود ذهن شما فرصت فکر کردن به اتفاقات گذشته را داشته باشد و طی مطالعه تمرکزتان از بین می‌رود.
با رعایت این نکات سرعت مطالعه شما به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد.
۹. جریمه تعیین کنید.
دقت کنید که کندخوانی یک عادت است که به مرور ایجاد شده است، به همین دلیل باید تکنیک‌ها و نکات قبلی را در طولانی مدت رعایت کنید تا نتیجه بدهد. یک جریمه با هم‌فکری خانواده و مشاور خود تنظیم کنید تا هربار که حواس‌تان پرت شد و به عادت قدیمی خود برگشتید، آن جریمه را اعمال کنید و به‌مرور ذهن‌تان از آن کار دوری کند.
بهترین روش برنامه‌ریزی درسی
در این مقاله متوجه شدید که وسواس چه علامت‌هایی دارد و درنهایت چند راهکار برای مقابله با آن به شما معرفی می‌کنیم:
۱. به اهمیت تست‌زنی و نقش آن در تکمیل یادگیری پی بردید، سعی کنید بلافاصله بعد مطالعه مقداری تست بزنید.
۲. برنامه ریزی حجمی-زمانی داشته باشید.
۳. منبع تست متناسب با سطح تسلط خودتان از دروس انتخاب کنید؛ منبع سخت و چالشی باعث می‌شود حس کنید یادگیری ناقصی داشته‌اید و از ادامه دادن منصرف شوید.
۴. متوجه شدید که حل اشتباه تست‌ها بعد از یک دور مطالعه کتاب ایرادی ندارد و شما در مرحله تکمیل آموزش هستید. پس برای کسب تسلط عجله نکنید.
۵. در حین مطالعه قانون به عقب برنگرد را رعایت کنید و سعی کنید یک مبحث را به‌طور کامل یک دور مطالعه کنید؛ سپس قسمت‌هایی که به درستی متوجه نشدید را مجددا بررسی کنید.
۶. مرورهای منظم و پیوسته باعث احساس تسلط در شما می‌شود؛ در برنامه‌ریزی خود تعداد مرور را افزایش دهید.
۷. منابع متعدد باعث از این شاخه به آن شاخه پریدن می‌شود. رتبه‌برترها از منابع محدود ولی با کیفیت استفاده می‌کنند.
۸.کندخوانی دوست و همراه وسواس مطالعاتی است، تکنیک‌های تندخوانی را جدی بگیرید.
۹. خلاصه‌نویسی و نکته‌برداری را فراموش نکنید.
اگر دوستی دارید که درگیر وسواس مطالعاتی است، این مقاله را برای دوست خود نیز بفرستید.
ماز پشتیبان شما تا روز کنکور!
بعنوان کسی که کنکور داده و پشیمونه میگم این ها از مهمترین نکات هستن دوستان ازشون الکی نگذرید همین ها عادات و عادات شما اینده شما رو تعیین میکنه