تقریباً همه داوطلبان کنکور یک درد مشترک دارند! فرمولهایی که بارها خواندهاند، در جلسه آزمون و امتحان یادشان نمیآید! مخصوصا در فیزیک و ریاضی که هر سوال میتواند با فرمول مرتبط حل شود. خیلیها فکر میکنند راهحل فقط تکرار بیشتر است، اما باید بدانید که روش حفظ کردن از تعداد مرورها مهمتر است.
فرمولها با زور حفظ کردن توی ذهن نمیمانند. باید راهی پیدا کنید که مغزتان آنها را مثل یک مسیر آشنا، بارها و بارها مرور کند. مثل وقتی که یک آهنگ را فقط چند بار میشنوید و بعد ناخودآگاه میتوانید با آن همخوانی کنید. این مقاله دقیقاً برای همین موضوع است! این مقاله دقیقاً برای همین موضوع است!
این مقاله، هفتاد و ششمین مطلب از سری مطالب ماز درباره «مطالعه» است.
- شروع از اولین مقاله: با رعایت این ۳ اصل، مطالعه ات را باکیفیت کن.
- مقاله بعدی: هوش مصنوعی در آموزش: چگونه AI میتواند مسیر مطالعه شما را شخصیسازی کند؟
اینجا میخواهیم ۵ روش سریع و علمی را به شما آموزش بدهیم که کمک میکند فرمولها و نکات کنکوری رو خیلی راحتتر و ماندگارتر یاد بگیرید. با ما همراه باشید.

چرا نکات و فرمولها فراموش میشوند؟
فراموش کردن فرمولها و نکات درسی اتفاقی طبیعی است و به معنای هوش پایین یا تنبلی نیست. مغز ما دو چیز را درون خود نگه میدارد؛ اطلاعات مهم و حیاتی! و مطالب تکرارشونده.
وقتی فرمولی را یکی دو بار میخوانیم اما کم تست میزنیم، مغز آن را بیاهمیت تشخیص میدهد و به مرور حذفش میکند. درست مثل شماره همراهی که یک بار میشنویم اما چون هرگز استفاده نمیکنیم، در ذهن نمیماند.
از طرف دیگر، بسیاری از دانشآموزان بهجای درک منطق اصلی فرمولها، فقط سعی میکنند خود آن را حفظ کنند. این نوع یادگیری سطحی است و معمولاً در شرایط استرسزا مثل جلسه آزمون، فقط نکاتی که بارها تکرار شده باشند یادتان میماند.
همینطور کمبود خواب، بینظمی در مرور، و حجم بالای مطالب هم باعث میشود ذهن فرصت کافی برای تثبیت فرمولها پیدا نکند. در واقع بیشترین نگرانی دانشآموزان فراموشی مطالب نزدیک کنکور است؛ در مقاله تجدید حافظه یا آمادگی کامل؟ به این مسئله پرداختهایم.
بنابراین اگر فرمولها و نکات کنکوری را فراموش میکنید؛ لزوما مشکل شما نیستید! بلکه روش مطالعه و مرورتان مشکل دارد. در ادامه به بررسی ۵ روش برتر برای حفظ سریع فرمولها و نکات میپردازیم.
اشتراک الماس اولین و آخرین خرید کنکورت است!
۱- روش اول: کدگذاری و داستانسازی
در این روش، فرمول ها و نکات کنکوری به تصاویر، داستان و کدهایی تبدیل میشوند که بهتر در حافظه باقی میماند.
۱- استفاده از سرواژهها: در این حالت شما حرف اول کلمات مختلفی که باید حفظ کنید را برمیدارید و با آنها کلمهای جدید میسازید. مثل کلمه آ.پ که خلاصه آموزش و پرورش است!
۲- داستانسرایی فانتزی و خندهدار: باید ذهن خلاق خود را بهکار بیندازید و با مجموعه نکات مهم، داستانی سر هم کنید که ارتباط موضوعی نکات را عنوان کند. برای مثال فرمول انرژی جنبشی را به این صورت حفظ کن:
نیمههای روز، مونا و دو تا از دوستانش در حال دوچرخهسواری بودند. نیمه روز اشاره به ۱/۲ دارد و مونا (M)، حرف ربط واو نیز موید V میباشد و دوتا از دوستان نشاندهنده توان ۲ برای این فرمول است.
۲- روش دوم: فلش کارت و بازیابی فعالانه
یکی از بهترین روشها برای حفظ نکات مهم، استفاده از فلش کارت و بازیابی فعال است و بیشتر مخصوص حفظ کردن نکات کوچک و موردی است.
فلش کارتها باعث میشوند با چالش روبرو شوید و در اعماق حافظهتان دنبال جواب بگردید.
وقتی یک فرمول را روی کارت مینویسی و بعد از خودت میپرسی، ذهن مجبور میشود آن را دوباره به یاد بیاورد، و این فرایند باعث تثبیت آن در حافظه بلندمدت میشود.
روش صحیح استفاده از فلش کارتها هم مهم است. هر کارت را باید چند بار در فواصل زمانی مختلف مرور کنید و وقتی جواب یک کارت را درست یادتان میآید، فاصله مرور بعدیاش را بیشتر میکنید. با این کار تمرکز شما بر مطالبی که فرّار هستند افزایش مییابد.
هرچه کارتها جذابتر و فانتزیتر باشند، بازیابی فعالانه راحتتر اتفاق میافتد و فرمولها در ذهنتان تثبیت میشوند.

۳- روش سوم: نوشتن نکات و فرمول و بلند خوانی
با نوشتن نکات و فرمولها به صورت خلاصهنویسی، مطالب یکبار از ذهنتان به کاغذ منتقل میشوند و سپس با دیدن دوباره آن نکات، برای دومین بار مرور میشوند و وقتی بلند بلند با خودتان میخوانید؛ برای بار سوم! مرور میشوند. این فرآیند سه مرحلهای باعث افزایش تکرار نکات در ذهن و مهم جلوه دادن آنها برای ذهن میشود.
یادتان نرود که ذهن دو چیز را در خود نگه میدارد؛ نکات حیاتی و مهم و نکات تکرارشونده.
سعی کنید از رنگها و علامتهای اختصاری مختلف و جذاب استفاده کنید تا این کار برایتان جذابتر شود و در زمان مرورهای بعدی، از مطالعه آنها لذت ببرید.
۴- روش چهارم: یادداشت دیواری
همه با یادداشتبرداری آشنا هستیم، اما وقتی آن یادداشت به روش خاصی نوشته شوند و به دیوار و میز اتاق مطالعه و همه جا نصب شوند! قضیه متفاوت میشود. در هنگام استفاده از این روش باید نکات با خط درشتتری بنویسید و فقط نکاتی را یادداشت کنید و واقعا فرّار هستند و باید بارها مرور شوند.
از رنگهای مختلف استفاده کنید و سعی کنید تابلو چشمنوازی برای اتاقتان طراحی کنید. بسیاری از رتبههای برتر کنکور در قسمتهای مختلف میز مطالعه و دیوار روبرو خودشان از یادداشتبرداری دیواری استفاده میکردند و این روش باعث میشوند هربار چشمتان به آن مطالب میخورد؛ آنها را مرور کنید.
۵- روش پنجم: مرورهای برنامهریزی شده
یکی از اصلیترین دلایل فراموش شدن فرمولها و نکات کنکوری، مرور نکردن به شکل درست و منظم است. خیلی از دانشآموزها وقتی یک فرمول را میخوانند، فکر میکنند فقط یک بار نگاه کردن کافی است؛ اما حافظه کوتاهمدت بعد از یک روز کمکم پاک میشود.
مرور برنامهریزی شده دقیقاً برای انتقال اطلاعات از حافظه کوتاهمدت به بلندمدت طراحی شده است.
برای اجرای این روش، باید بعد از یادگیری اولیه، فرمولها و نکات را در فواصل مشخص مرور کنید؛ مثلا آخر شب در همان روز، روز بعد، سه روز بعد، یک هفته بعد و یک ماه بعد. این فاصلههای زمانی باعث میشود ذهن فعال بماند و تصور کند این اطلاعات مهم است تا در خود نگهداری کند.
میتوانید مرورها را با تستزنی ترکیب کنید و در همین فواصل از مطالب موردنیاز آزمون بزنید. این کار باعث ترکیب دو روش مرور زمانبندی شده با مرور فعالانه میشود و تاثیر بیشتری دارد. راستی! میتوانید با مطالعه مقاله بهترین روش و تکنیکهای مرور دروس، نکات تکمیلی را مطالعه کنید.
جمعبندی
در این مطلب، به نکات مرتبط با تقویت حافظه و روشهای مختلف حفظ سریع فرمولها و نکات کنکوری پرداختیم، در ادامه به مرور نکات اصلی مقاله میپردازیم:
۱- فراموش کردن مطالب چیزی طبیعی است و برای همه اتفاق میافتد، پس به جاس سرزنش خود، روشهایتان را اصلاح کنید.
۲- با استفاده از کدسازی و داستانسرایی، نکات مهم و فرمولها را سادهتر کنید و آنها برای همیشه بهخاطر بسپارید.
۳- استفاده از فلش کارتها راهی جذاب برای مرور نکات است و در حین نوشتن نکات روی کارتها نیز مطالب برایتان در حال تکرار شدن است.
۴- یادداشت دیواری از روشهای رتبهبرتری بود و باعث مرور زیاد مطالب نوشته شده میشود.
۵- مرورهای منظم در فواصل ۱ روز بعد، ۳ روز بعد، ۱ هفته بعد و ۱ ماه بعد از مطالعه یک مبحث باعث تثبیت آن در حافظه بلندمدت میشود.
